E noʻonoʻo i ka Alzheimer a e aʻo i nā hōʻailona ʻōlelo aʻo maoli - Nīnauele Mahele 3
I kēia lā e hoʻomau mākou me ka "Nīnauele Lekiō ʻo Alzheimer's Speaks Radio" a e hele hohonu i ka ʻike ʻana o ka poʻe i ka dementia a me ke kumu o ka maʻalahi o ka hele ʻana me ka ʻike ʻole ʻia. Me kēia ʻike e hoʻomaopopo maikaʻi ʻoe i ke kūlana dementia i kēia manawa a ʻike ʻoe ua hiki i ka manawa no kekahi mau loli nui! E kaʻana aku mākou i nā hōʻailona hōʻailona dementia a me nā manaʻo e hiki ke kōkua iā ʻoe i ka wā e kamaʻilio ai me nā hoaaloha a i ʻole nā ʻohana i loaʻa i nā hōʻailona mua o ka emi ʻana o ka naʻau.
"Ua haʻi aku ʻoe i kāu kauka e pili ana i kou pilikia hoʻomanaʻo?" … "ʻAʻole, poina iaʻu."
Lori :
Hiki iā ʻoe ke haʻi iā mākou i kekahi o nā pilikia koʻikoʻi e pono ai mākou e ʻimi inā hopohopo mākou e pili ana i ka dementia, he aha kekahi o nā hōʻailona haʻiʻōlelo?
Kauka Ashford :
Aia kekahi kuhi hewa ʻole e pili ana i nā ʻōlelo hōʻailona ma ke ʻano o ka lāʻau lapaʻau no ka mea Ahahui Alzheimer loaʻa iā lākou nā hōʻailona 10; ʻO ka mea, ʻo nā hōʻailona nā mea a ke kauka e ʻike ai a ʻo nā hōʻailona nā mea a nā maʻi a me nā lālā o ka ʻohana e hōʻike. ʻO nā hōʻailona maoli ia a mākou e hopohopo nei, e alakaʻi paha iā ʻoe e ʻike i ke kauka, ʻo ka mea nui e alakaʻi iā ʻoe e ʻike i ke kauka ʻo ka ʻeha. ʻO ka poʻe maʻi o Alzheimer, inā he mea, he emi ka ʻeha; Me he mea lā ua emi iho ka maʻi ʻāʻī. ʻAʻole hele pinepine lākou e ʻike i kā lākou mau kauka. ʻAʻole a hiki i ka wā e huki maoli ai kekahi iā lākou e ʻike i kā lākou mau kauka a laila e loiloi pono ʻia lākou.
ʻO kahi moʻolelo maʻamau aʻu e haʻi aku nei, ʻo ka poʻe maʻi ka liʻiliʻi o ka ʻike i ka nalowale ʻana o ko lākou hoʻomanaʻo, ʻoiai aia kekahi manawa, i ka wā mua loa, kahi i ʻike ʻia e kekahi kanaka i ka paʻakikī o ka hoʻomanaʻo. ʻO ka mea maʻamau, ʻo ka hoʻomaka ʻana o nā poʻe ʻē aʻe e ʻike i ka pilikia o ka hoʻomanaʻo. Hele ka mea maʻi e ʻike i ke kauka a ʻōlelo ke kauka "Aloha, ua loaʻa iā ʻoe kekahi pilikia i kēia manawa?" E ʻōlelo ka mea maʻi "ʻAʻohe mea hiki iaʻu ke hoʻomanaʻo." A laila e nānā koke ke kauka a ʻōlelo mai, "Ke hana maikaʻi nei ʻoe," no ka mea, ʻoi aku ka olakino o ka poʻe maʻi o Alzheimer. E ʻōlelo ke kauka "E ʻike hou wau iā ʻoe i kēia makahiki aʻe!" A laila, hele ka mea maʻi i loko o ke keʻena kali a hālāwai me ka wahine (a i ʻole nā mea ʻē aʻe) e kali ana iā ia, nāna e nīnau "Pehea ia? He aha kā ke kauka i ʻōlelo ai?” E ʻōlelo ka mea maʻi, "Ke ʻōlelo nei ke kauka ke hana maikaʻi nei au!" A laila e nīnau ka wahine (a i ʻole nā mea nui ʻē aʻe) "Ua haʻi ʻoe iā ia e pili ana i kou pilikia hoʻomanaʻo?", A ʻōlelo ka mea maʻi "ʻAʻole, poina iaʻu." A aia ka pilikia. Inā ʻaʻole e komo kekahi e hōʻoia i ka nānā ʻana o ke kauka i ka pilikia cognitive-impairment, ʻo ke kauka, ʻaʻole ia e nānā ana i ke kūlana cognitive o ka mea maʻi, a ʻo ka hapa nui ʻaʻole i aʻo ʻia e ʻike i nā loli hoʻomanaʻo maʻalahi e hōʻike ana i ka dementia mua. i loko o kahi keʻena lapaʻau paʻakikī), e poina i ka pilikia. ʻO ia kahi mākou me ke kūlana o ka lāʻau lapaʻau. ʻO kekahi o nā mea mua e pono ai mākou e hana, ʻo ia ke aʻo ʻana i nā kauka e noʻonoʻo nui i ka hemahema o ka naʻau, a pono mākou e hoʻomaʻamaʻa i ka heluna kanaka e lawe i kekahi ʻano ana o ka hoʻomanaʻo. ʻAʻole hiki iā ʻoe ke nīnau i kekahi pehea ko lākou hoʻomanaʻo. Ua hoʻomaka kēia ʻāpana i ka mālama ʻana i ka hoʻomohala ʻana o MemTrax, i hiki i nā poʻe ke lawe maʻalahi i kahi hoʻokolohua leʻaleʻa a ʻaʻole lākou manaʻo e lawe hou. He mea leʻaleʻa ka nui o nā hoʻokolohua a ka poʻe loea ma Alzheimer i nā maʻi e hoʻāʻo ai iā lākou no ko lākou hoʻomanaʻo; e ʻōlelo lākou "He 15 kaʻu mau huaʻōlelo a makemake wau e haʻi hou ʻoe i kēia mau huaʻōlelo," a hoʻi mai lākou ma hope o 10 mau minuke a ʻōlelo "ua hoʻomanaʻo ʻoe i nā huaʻōlelo?" ʻAʻole maopopo iaʻu inā ua hana mua ʻoe i kēia, akā ʻo ia ka hana ʻoluʻolu loa.
Lori :
ʻO kona weliweli! ʻO wau kekahi o ka papahana hoʻomanaʻo Minnesota, no laila ke komo nei au i kēlā me kēia makahiki. I ka makahiki mua aʻu i hele ai, nīnau wau iā lākou "E hoʻokuʻu ʻoe iaʻu e hoʻi i ka home?" No ka mea, ua koʻikoʻi koʻu manaʻo ʻaʻole wau i hana maikaʻi a ua like lākou "ua hana maikaʻi ʻoe!" a ʻōlelo wau "ʻAʻole wau i hoʻopau i kēia, ʻaʻole wau i ʻike i kēlā." Ua ʻōlelo lākou "Lori, pono mākou e hoʻonohonoho i kēia mau hoʻokolohua no ka poʻe me ka hoʻomanaʻo kiʻi a me kēia mau mea āpau." He mea maikaʻi ke ʻike i kēia ma mua, no ka mea, manaʻo wau he mea weliweli wau, hoʻohui ia i ke koʻikoʻi nui. Ua ʻike au inā ʻoi aku ka nui o koʻu hoʻāʻo ʻana e noʻonoʻo i nā pane, ʻoi aku ka ʻino aʻu e hana ai. I koʻu noho ʻana iā lākou ma kahi kūlana hoʻomaha ʻoi aku ka maikaʻi. He paʻakikī ke noho ma laila ma kahi kūlana hoʻomaha. Me he mea lā e loaʻa ana iā ʻoe kahi hōʻike ʻike wahaheʻe mai ka FBI.
Kauka Ashford
Pololei loa! ʻAe. ʻO ia ke kumu i hoʻomohala ai au MemTrax, no ka mea, ʻaʻole ʻoluʻolu ka hana holoʻokoʻa. Makemake au i kahi mea leʻaleʻa e hana e like me ka Crossword Puzzle a i ʻole Sudoku. Hoʻolālā ʻia ʻo MemTrax e like me ia, ua hoʻolālā ʻia e leʻaleʻa a maʻalahi a me kahi mea hiki iā ʻoe ke hana ma ka home a i ʻole ke keʻena o ke kauka a ʻoi aku ka maʻalahi o ka paʻakikī o ka hoʻomanaʻo ʻana ma mua o kekahi o kēia mau hoʻokolohua a lākou e hāʻawi ai.
Aia kekahi pilikia nui ma kēia ao e lawe nei nā kamepiula. Ua lawe lākou ma luna o nā panakō, ua lawe lākou ma luna o nā ʻōnaehana hoʻonohonoho mokulele, a me ka paʻakikī nui ua lawe i nā ʻōnaehana palapala olakino. I kēia manawa ʻaʻole lākou i lawe i ka hoʻokolohua kamepiula o ka hana noʻonoʻo. Manaʻo wau e pono e loaʻa kekahi computerization ma ia wahi.
Lori :
ʻO ka hoihoi, e huki ana au iā Curtis i loko. MemTrax. He aha kāu e ʻike nei e pili ana i ka pane ʻana o ka poʻe i kāu ʻenehana?
ʻO Curtis:
Hāʻawi ʻo Pāpā (Dr. Ashford) i kāna hōʻike hoʻomanaʻo ma nā hale hoʻomaha a puni ka ʻāina a mākou i noho ai. Hāʻawi ʻo ia i nā ʻōlelo aʻoaʻo olakino olakino a me ka ʻike e pili ana i ka maʻi o Alzheimer a hoʻomanaʻo hoʻomanaʻo. Hāʻawi ʻo ia i kāna hoʻāʻo ma ka pale nui me ka hoʻohana ʻana i ka pahu kiʻi kiʻi kiʻi kiʻi, a e kākau i kēlā me kēia kanaka i kā lākou pane, i kahi lehulehu 20 - 100 kanaka. Nānā lākou i nā kiʻi ʻoiai ʻo ia e hāʻawi lima, a ʻo kahi mea kōkua e helu lima i ka hoʻāʻo, a lōʻihi ka hana a me ka monotonous. Ma hope o ka hahai ʻana iā ia a me ke kōkua ʻana i kēia mau hanana makemake wau e kōkua me ka ʻenehana. He kanaka hoʻomaʻamaʻa kamepiula nui wau a maʻa mau, no laila makemake nui wau e kōkua iā ia e hoʻopuka i kāna hoʻāʻo i ka honua, ʻoluʻolu loa, hoʻohana ʻo ia i kona manawa kūʻokoʻa e hele a hāʻawi i kēia ʻike a ʻike pehea e ʻike ai i ka hoʻomanaʻo. pilikia. Ua makemake nui ʻo ia ia mea, a ua mahalo nui wau i ke kōkua ʻana iā ia e hoʻopuka i ka honua a kōkua i nā wahi āpau i hiki iaʻu.
Mahalo no kou hui pū ʻana me mākou ma kēia moʻomanaʻo moʻomanaʻo. Ke kokoke mai nei nā lā hoʻomaha, pono mākou e ʻimi i nā hōʻailona mua o ka dementia i nā mea a mākou e aloha ai. E ʻike iā ʻoe i ka manawa aʻe ke hoʻomau mākou i kā mākou nīnauele a loaʻa i kekahi ʻike maikaʻi mai Kauka Ashford e pili ana i ka pale ʻana i kou lolo!