मेमरी बद्दल आश्चर्यकारक तथ्ये

मानवी स्मृती ही एक आकर्षक गोष्ट आहे. शतकानुशतके मानवांना माहिती आठवण्याच्या एकमेकांच्या क्षमतेबद्दल भीती वाटत आहे. आता कल्पना करणे कठिण आहे, परंतु ज्या दिवसांमध्ये सरासरी व्यक्तीला ऐतिहासिक माहितीवर मर्यादित प्रवेश होता, इतिहास मौखिकपणे दिले गेले. अशा सुरुवातीच्या समाजात अपवादात्मक स्मरणशक्ती स्मरण क्षमता प्रदर्शित करण्यात सक्षम असण्याचे मूल्य पाहणे सोपे आहे.

आता आम्ही आमच्या स्मृती आमच्या स्मार्टफोन्स, टायमर आणि इतर अलर्ट्सवर सहजतेने आउटसोर्स करू शकतो ज्यामुळे आम्हाला आवश्यक असलेली कोणतीही माहिती किंवा स्मरणपत्र आमच्यासमोर आहे याची खात्री होईल. आणि तरीही, आम्ही अजूनही मानवी स्मृती, ती सक्षम असलेल्या पराक्रमांबद्दल आणि आपल्या दैनंदिन जीवनात आशीर्वाद आणि शाप या दोन्ही गोष्टींबद्दल आपले आकर्षण ठेवतो.

तुम्ही लक्षात ठेवू शकता अशा माहितीच्या प्रमाणात कोणतीही प्रभावी मर्यादा नाही

आम्ही नेहमी गोष्टी विसरतो आणि काहीवेळा आम्हाला असे वाटू शकते कारण आम्ही नवीन गोष्टी शिकत आहोत, ज्यामुळे जुनी आणि अनावश्यक माहिती बाहेर पडत आहे. मात्र, असे नाही. आपण आपला मेंदू बहुतेक वेळा संगणकासारखा असतो आणि आपली स्मरणशक्ती हार्ड ड्राईव्हसारखी असते, मेंदूचा एक भाग ज्या गोष्टी शेवटी 'भरल्या' जाऊ शकतात अशा गोष्टी साठवण्यासाठी दिलेला असतो.

ताज्या संशोधनात असे सुचवले आहे की, हे अगदी कच्च्या अर्थाने, स्मरणशक्तीचे अचूक मूल्यांकन असले तरी, आपल्या मेंदूवर ती साठवून ठेवू शकणार्‍या माहितीची मर्यादा खूप मोठी आहे. पॉल रेबर हे नॉर्थवेस्टर्न युनिव्हर्सिटीमध्ये मानसशास्त्राचे प्राध्यापक आहेत आणि त्यांना वाटते की त्यांच्याकडे उत्तर आहे. प्रोफेसर रेबर मर्यादा घालतात 2.5 पेटाबाइट डेटा, ते सुमारे 300 वर्षांच्या 'व्हिडिओ' च्या समतुल्य आहे.

गुंतलेली संख्या

प्रोफेसर रेबर यांनी त्यांची गणना खालील गोष्टींवर केली आहे. सर्वप्रथम, मानवी मेंदूमध्ये सुमारे दहा लाख न्यूरॉन्स असतात. न्यूरॉन म्हणजे काय? न्यूरॉन ही एक चेतापेशी आहे जी मेंदूभोवती सिग्नल पाठवण्यास जबाबदार असते. ते आपल्या बाह्य संवेदनांमधून भौतिक जगाचा अर्थ लावण्यास मदत करतात.

आपल्या मेंदूतील प्रत्येक न्यूरॉन्स इतर न्यूरॉन्सशी अंदाजे 1,000 कनेक्शन बनवतात. मानवी मेंदूमध्ये सुमारे एक अब्ज न्यूरॉन्ससह, हे एक ट्रिलियन कनेक्शनच्या बरोबरीचे आहे. प्रत्येक न्यूरॉन एकाच वेळी अनेक आठवणींच्या स्मरणात गुंतलेला असतो आणि यामुळे मेंदूची आठवणी साठवण्याची क्षमता वेगाने वाढते. हा २.५ पेटाबाइट डेटा अडीच दशलक्ष गिगाबाइट्स दर्शवतो, पण एवढ्या स्टोरेज स्पेससह आपण इतके का विसरतो?

मेमरी लॉसवर उपचार कसे करावे हे आम्ही फक्त शिकलो आहोत

स्मृती भ्रंश अल्झायमरसारख्या अनेक न्यूरोडीजनरेटिव्ह रोगांचे लक्षण आहे. हे स्ट्रोक किंवा डोक्याला दुखापत झाल्यानंतर देखील होऊ शकते. आम्हाला नुकतेच हे आजार समजण्यास सुरुवात झाली आहे, आणि त्यांनी आम्हाला स्मृती कशी कार्य करते याबद्दल बरीच अंतर्दृष्टी ऑफर केली आहे. यापैकी अनेक न्यूरोलॉजिकल रोगांभोवतीचा कलंक कमी होण्यास बराच वेळ लागला आहे, परंतु आता रूग्णांची काळजी आणि सल्लागार गटांद्वारे ते अधिक चांगले प्रतिनिधित्व केले जाते जसे की अंतर्दृष्टी वैद्यकीय भागीदार. अधिक वकिली आणि जागरुकतेसह, अधिक संशोधन केले गेले आणि चांगले उपचार तयार केले गेले.
मानवी स्मृती ही खरोखरच एक आकर्षक आणि गुंतागुंतीची घटना आहे. आपल्या मेंदूचे संगणकाशी साम्य हे मेंदूच्या कार्याचा विचार करण्यासाठी उपयुक्त प्रतिमा ठरते.