Ị maara na dementia na-emetụta karịa 6.2 nde Ndị America? Ọnụ ọgụgụ ahụ ga-eto naanị n'afọ ndị na-abịa. Nchoputa mbu bụ isi ihe na-enyere ndị ọ metụtara aka inweta nlekọta dementia ha chọrọ. N'ime blọgụ a, anyị ga-atụle ụfọdụ akara mmalite nke mgbaka dị nro yana ihe kpatara o ji dị mkpa ịmata ha. Ọ bụrụ na ị na-eche na gị ma ọ bụ onye ị hụrụ n'anya nwere ike na-enwe ihe ịrịba ama mbụ nke dementia, biko egbula oge iru maka enyemaka! N'ọdịnihu blog post anyị ga-ekwu maka akụrụngwa maka gị na ezinụlọ gị.
Nchọpụta ọrịa dementia
Mgbe a na-enyo enyo na mmadụ nwere nkwarụ, ọ bụ ya dị mkpa ime ọtụtụ ule iji mee nchọpụta ziri ezi. Otu ụzọ a na-esi achọpụta ọrịa mgbakasị ahụ bụ iji obere ajụjụ nyocha nke na-atụle ọrụ ọgụgụ isi mmadụ wee nweta akụkọ ihe mere eme nke onwe. E nwekwara ọnụ ọgụgụ nke ule dementia nke a na-eji nyere aka ịchọpụta mgbaka, dị ka nyocha neuropsychological, nyocha ọbara, na nyocha ụbụrụ ụbụrụ. Ihe dị mkpa bụ ịtụle ụdị mgbaka na-emetụta onye ahụ. Ndị ọkachamara ahụike nwere ike nyochaa echiche ndị a. Iji mụtakwuo, gụọ Nyocha Neuriva.
Ihe isi ike na nchọpụta dementia
Ọrịa dementia nwere ike isi ike ịchọpụta, n'ihi na mgbaàmà ahụ nwere ike ịdị ka nke ọrịa ndị ọzọ. Ọ dị mkpa ịme ọtụtụ ule iji mee nchọpụta ziri ezi. Afọ mmadụ na-emetụta ohere nke nchoputa. Ọ bụrụ na ị na-eche na ị nwere ike ịnwe mgbaka, ọ dị mkpa ka ị hụ dọkịta ozugbo enwere ike ka ha wee mee nyocha ma mee nchọpụta ziri ezi. Dementia dị mgbagwoju anya, ya mere ọ dị dị mkpa ka ị mara ihe mgbaàmà na ihe ị ga-atụ anya dị ka dementia na-aga n'ihu.
Ihe na-akpata dementia
Enwere ike ịkpata mgbaka site na mkpụrụ ndụ ihe nketa, ihe egwu gburugburu ebe obibi ndị ọzọ gụnyere ọrịa ụfọdụ ma ọ bụ mmerụ ahụ ụbụrụ, na ọnọdụ ndị ọzọ dị ka vaskụla dementia, dementia na Lewy ozu, na frontotemporal dementia, na ọtụtụ ugboro ọnọdụ bụ agwakọta dementia. Coronavirus nwere ike bụrụ ihe na-enye aka ugbu a nwere mgbaàmà yiri ya Brain Fog. Enwere ụfọdụ nyocha mmalite na-atọ ụtọ banyere mmetụta ogologo oge na cognition nke Long Covid. Ihe dị mkpa na-apụta ihe na-akpata dementia bụ CCS- Chronic Concussive Syndrome, ọnọdụ nke ndị na-eme egwuregwu na-enweta mmerụ ahụ ugboro ugboro n'oge ọrụ ha. Nke ihe ize ndụ mkpụrụ ndụ ihe nketa, kpebisiri ike na nyocha mkpụrụ ndụ ihe nketa nke dị na ahịa, dị mkpa ịghọta ma nwee ike inye aka na nchoputa. Maka ọtụtụ ndị mmadụ, enweghị ihe kpatara ya. Enwere ọtụtụ ihe ndị nwere ike inye aka mee ka ndụ dịkwuo mfe maka ndị mgbaka na-emetụta.
Ọrịa Alzheimer Preclinical
Memory ọnwụ nwere ike ịbụ ihe siri ike ịnagide, karịsịa ma ọ bụrụ na ọ dị ka ọ na-eme na mberede. Ị nwere ike chọpụta na ị na-enwe nsogbu icheta ihe nke ahụ mere ụnyahụ; ị nwere ike ịmalite inwe ihe isi ike na-abawanye site na ike anụ ahụ dị ka ọrụ ndị a na-eme kwa ụbọchị, dị ka iyi uwe zuru oke, otu esi ewepụ ngwa ahịa gị, ma ọ bụ imecha nlele. Ị nwere ike ịhụ mgbanwe n'ụdị ụra gị. Na mbụ na ọrịa, ọ nwere ike ịbụ enyi ma ọ bụ onye òtù ezinụlọ na-achọpụta ma ọ bụ na-ekwu banyere omume ma ọ bụ na-echeta ihe dị mkpa. Ọ bụrụ na nke a dị ka gị ma ọ bụ onye ị hụrụ n'anya, ọ nwere ike ịbụ oge ịhụ dọkịta.
Mkpa nchoputa nke mbu
Nchọpụta mbụ nke mgbaka dị mkpa, n'ihi na ọ nwere ike inye ohere maka ọgwụgwọ ndị ọzọ dị irè ma mee ka ọrịa ahụ kwụsịlata ma nwee ike imeziwanye ndụ ndụ ọrụ. Enwere ụdị mgbaka dị iche iche, ya mere ọ dị mkpa ka ị mara ihe mgbaàmà na ihe ị ga-atụ anya ka mgbaka na-aga n'ihu. Ọ bụrụ na gị ma ọ bụ onye ị hụrụ n'anya na-enwe nsogbu mgbaka, ọ dị mkpa ịchọta nkwado na nlekọta na mmemme obodo nwere ike inyere gị aka. Enwere ọtụtụ akụrụngwa dị n'ịntanetị iji nyere ndị mmadụ aka na-echegbu onwe ha maka mgbaka. Ndị otu Alzheimer na Alzheimer Foundation nke America bụ ihe abụọ a maara nke ọma na bara uru. Ntọala Alzheimer nke America na-eji MemTrax anyị Ule ebe nchekwa n'ịntanetị n'ihi na ha ghọtara ike na nkenke ọ na-enye. Ụlọ ọrụ mba na-ahụ maka ịka nká na-enyekwa ọtụtụ ozi maka ezinụlọ na ndị na-elekọta ndị na-achọ akwụkwọ gbasara mgbaka na-agafeghị oke, nkwarụ siri ike, nlekọta onwe onye, Ọrịa Alzheimer, na idozi nsogbu metụtara nlekọta ụlọ.
Ọganihu nke dementia
Enwere ike ịkọwa mgbaka dị ka ihe na-aga n'ihu mbelata nke ọrụ ọgụgụ isi. Ọ bụ ezie na anyị na-echekarị maka ịda mbà n'obi n'usoro nke akọwapụtara nke ọma "ogbo" ma ọ bụ usoro nhazi atọ, nke ahụ adịghị enye aka n'ezie. Dementia bụ ọrịa na-aga n'ihu nke na-amalitekarị site na nkwụsị ebe nchekwa ma ọ bụ ncheta ncheta, na nsogbu omume nwere ike ịmalite n'oge ma ọ bụ na njedebe nke ọrịa ahụ ka ọrịa ahụ na-aga n'ihu. Ọnwụ nke ọtụtụ ọrụ ọgụgụ isi na ikike idozi nsogbu na-eme. Dementia nwere ike mmetụta kpọmkwem akụkụ nke ụbụrụ ma na-aga n'ihu na-emecha na-eme ka akụkụ ụbụrụ buru ibu.
Kedu otu ụdị ọrịa Alzhiemer si aga n'ihu
Ọ dị aghụghọ n'ịtụle ya ụwa nke dementia. N'oge gara aga, a gbajiri dementia ruo ọkwa asaa, na-eji usoro ọkwa asaa, gụnyere, mmalite mmalite, [ọrịa Alzheimer nke mbụ], etiti etiti/oke oke. Ọrịa Alzheimer/dementia na-agafeghị oke, na nnukwu dementia/ n'oge ogbo / ogbo ikpeazụ, bụ nke akọwara n'ọ̀tụ̀tụ̀ ndakpọ zuru ụwa ọnụ. N'ezie, ọ dịghị kpọmkwem ogbo nke dementia ma ọ bụ ogbo nke ọrịa Alzheimer, Ọrịa Alzheimer bụ ọnọdụ na-aga n'ihu, nke na-enweghị ọgwụgwọ ugbu a iji gbochie ma ọ bụ belata ọrịa ahụ.
Nkọwa 3 dị n'akụkụ n'ihu n'ihu bụ:
1. Mmetụta nghọta dị nro (MCI), mgbaka mbụ, ọrịa Alzheimer mbụ
2. Nrịanrịa mbụ, mgbaka dị nro, mgbaka n'etiti, dị nro Ọrịa Alzheimer [Enweghị oke ọgụgụ isi]
3. Dementia dị elu [oke nhụsianya]
Ọdịmma ọgụgụ isi (MCI)
MCI bụ ọnọdụ a na-ahụkarị dịka ihe mmalite ma ọ bụ mmalite mmalite nke mgbaka. Mgbe ụfọdụ, a na-akpọ ya mbelata ọgụgụ isi. E ji echefu echefu na nsogbu na ebe nchekwa, ma onye ahụ ka nwere ike ịrụ ọrụ ha kwa ụbọchị. Enwere ike ịkpata MCI site na ọtụtụ ihe dị iche iche, gụnyere Ọrịa Alzheimer, ọrịa strok, ma ọ bụ mmerụ ahụ n'isi. Ọ bụrụ na ị na-enwe ihe mgbaàmà ọ bụla nke MCI, ọ dị mkpa ịhụ dọkịta maka nyocha na ọgwụgwọ. Dị mfe ma dị oke mma ụzọ soro gị cognition ikike bụ nyocha ịntanetị: MemTrax. [Memtrax.com] Ịchọghị ọzụzụ pụrụ iche ma ọ bụ akụrụngwa iji lelee cognition gị na ụbụrụ.
Mbibi mgbaka: Mbelata ọgụgụ isi na-agafeghị oke
Dị ka onye na-aga n'ihu site na mmalite nkebi nke dementia ma ọ bụ nkwarụ uche iji wetulata nrụrụ aka nke uche, ha nwere ike tufuo ikike ịkwado nlebara anya, ma ọ bụ cheta mkparịta ụka na nso nso a. Maka otu ezinụlọ, nke a nwere ike ịkpalite ajụjụ ndị dị ka otu onye ezinaụlọ anyị ga-esi nwee nchekwa biri naanị ya? Ịkwọ ụgbọala? A na-akwụ ụgwọ ndị ahụ n'oge? A na-emepe akwụkwọ ozi ma mee ya? Ha na-awagharị? Na-enwe mgbagwoju anya ma ọ bụ enweghị ike ịchọta ha ụzọ ụlọ ha? Ogbo mbụ Ọrịa Alzheimer na-amalite site na mbelata ọgụgụ isi dị nro dabere na nyocha dementia. Dementia na mmalite ogbo nwekwara ike ịbụ mgbaka dị nro karịa ebe mgbaka mmadụ nwere ike ịmalite ngwa ngwa banye nhụsianya siri ike n'oge dị mkpirikpi n'oge ikpeazụ nke Alzheimer's..
Ntụle mmalite na ọgwụgwọ ọgwụgwọ n'oge a nke dementia onye ahụ nwere ike ịgbatị ike mmadụ ịnọgide na-enwe nnwere onwe ma belata ọganihu nke ọrịa ahụ. O yikarịrị ka a ga-edepụta otu n'ime ọgwụ ole na ole dị n'ahịa. Gị na ezinụlọ gị nwere ike chọọ ịtụle ohere nke ịdebanye aha onye ezinaụlọ gị n'ule ụlọ ọgwụ maka ụfọdụ n'ime ọtụtụ ọgwụ enwere ike na-enyocha ya. melite cognition n'oge mmalite nke dementia. Jide n'aka na ị ga-agwa onye nlekọta gị okwu gbasara isiokwu a ma kparịta ihe ndị mere n'oge na-adịbeghị anya ma kọwaara ha mmalite mmalite, etiti etiti, na nke ikpeazụ dịka otu echiche.
Dementia dị elu: Mbelata ọgụgụ isi siri ike
Ka mmadụ na-aga n'ihu ma na-agbanwe site na oke oke ruo n'ókè ọgụgụ isi, mmadụ chọrọ enyemaka na ọrụ niile nke ndụ kwa ụbọchị. Ọ na-esiri ha ike icheta ndị ha hụrụ n’anya, ma ndị dị ndụ ma ndị nwụrụ anwụ. Mama m na-ajụ m n'oge ọ bụla m ga-esi nweta akwụkwọ ozi ma ọ bụ nụ n'ọnụ nwanne ya nwoke. Ọ nwụla ihe karịrị afọ iri. Ọ na-ajụkarị gbasara nne na nna ya, ma ndị nwụrụ anwụ. Dị ka na ebe nchekwa ọnwụ na-aga n'ihu, ọtụtụ oge, onye ahụ enweghị ike icheta ihe omume ọ bụla na nso nso a mana ọ nwere ike ịkọrọ gị nke ọma na nkọwa zuru ezu banyere ihe merela afọ 40 ma ọ bụ 50 gara aga!
Ọ nwere ike isiri onye ahụ ike ịmata aha na ịmata ihu ndị a maara nke ọma na ndị amabeghị. Nkà ndị bụ isi dị ka ịgụta na ịmata mkpụrụedemede nwere ike bụrụ ihe ịma aka.
Ka ihe ncheta na-aga n'ihu na-aga n'ihu, onye ahụ na-echefu ọtụtụ àgwà ndị bụ isi. Ha nwere ike na-esiri ha ike inye onwe ha nri, yana site na nkà moto ndị ọzọ dị ka ịta ma ọ bụ ilo; ha chọrọ enyemaka na nlekọta onwe onye dị ka ịsa ahụ na ịnọ na nchekwa na izere nnukwu ihe ize ndụ nke ịdaba. N'oge ụfọdụ, ha ga-aghọ ndị na-adịghị ahụkebe, na-efunahụ eriri afọ na eriri afo.
Gịnị mere o ji dị mkpa ịghọta otú ọrịa Alzheimer si aga n'ihu?
- Mkpa nlebanya mbụ na ntinye aka.
- Mmalite nke cognition na-akwalite ọgwụ iji gwọọ mgbaàmà mgbaka.
- Nnwale ọgwụgwọ ọgwụ ma ọ bụ ọgwụgwọ.
- Mmekọrịta nke ndị òtù ezinụlọ ịmalite ime atụmatụ maka usoro ndị ọzọ na nlekọta na nchekwa na iji nyere onye ahụ aka ịrụ ọrụ nke onwe ya ogologo oge o kwere mee.
- Nkuzi nke ndi otu ezinulo banyere oria na uzo isi gbanwee gburugburu ebe obibi, mmega ahụ maka ahụike ụbụrụ, na otu esi ekwurịta okwu nke ọma na onye òtù ezinụlọ ahụ na-arịa ọrịa.
- Oge iji nọrọ na ihe omume ọha na eze ogologo oge o kwere mee.
- Soro nri dị mma dịka Nri MIND
Akụkọ ezinụlọ
Ka m kọọrọ gị akụkọ nkeonwe. Nke a bụ akụkọ nne di nwanne m nwanyị.
Di ya nwụnahụrụ Inga mgbe ọ nọ ezumike na Mexico. Ruo oge ahụ ọ bụ nwunye onye prọfesọ na-aga nke ọma na mahadum dị n'akụkụ ọwụwa anyanwụ, na-eme njem nke ọma na matrirch nke ụmụ nwoke ise na ezinụlọ ha. Afọ ole na ole ka ọ nwụsịrị, ụmụnna malitere ịhụ na nne ha na-adalata ada. O yiri ka o nweghị mmasị n'ọdịdị ya, ịhọrọ uwe kwesịrị ekwesị enweghị ike ijikwa ya; ọ na-esiri ya ike itinye uche ma ghara ịkpọ ha, ikike iche echiche ya yiri ka ọ naghị elekwasị anya na ha hụrụ ka ọ na-ede ma na-edepụta akwụkwọ n'onwe ya n'ụlọ dum. Ha kpebiri na ọ chọrọ onye ya na ya ga-ebi ma ha were otu. O nwechaghị mmasị na mkpebi ha mere maka ya. Ha tụrụ aro na ọ nwere ike nwee ahụ iru ala karịa n'obodo ezumike nka. O kwenyesiri ike, EE.
Dọkịta ya hụrụ ya ma chee na ọ nwere ike ịda mbà n'obi ma eleghị anya 'na-aka nká' ... ọ chere na onye ibe ya nwere ike inye aka na ịda mbà n'obi ma nye nkwado mmetụta uche.
Obere oge ka onye ibe ya malitechara, ụmụnna nwetara ekwentị site n’aka ndị uwe ojii nọ n’ógbè ahụ na-ekwu na e nwetara nne ha ọtụtụ ụlọ n’ụlọ ya n’ụkwụ efu na uwe abalị ya, na-achọ ụlọ ya. Nke a bụ ihe mere ụmụnna ji kpọkọta ụmụnna ha ka ha mee atụmatụ maka nne ha. Ọ kwụsiri ike na ịnọ n'ụlọ ya, n'agbanyeghị na o doro anya na ọ nweghị nchekwa, ọbụlagodi na enyemaka dị ndụ. Site n'ụzọ, enyi ahụ nọ n'akụkụ onwe ya na mwute. O nyeere Inga aka ịlana, ọ nọkwa n'akụkụ ọzọ nke ụlọ ahụ mgbe ọ gawara.
Ụmụnna ahụ malitere ịchọ a nlekọta ebe nchekwa gburugburu ebe obibi maka nne ha. Dị ka ọ dị n'ọtụtụ obodo, e nwere ndepụta nchere. N'ihi na ọ jụrụ oghere mgbe ha na ha na-akpakọrịta, ọ bụzi onye nọ n'okpuru ndepụta ahụ.
Ka ọ na-erule oge oghere meghere, ikike ya adalatala n'ihu. Ọrụ ndị dị mgbagwoju anya bụ ihe ịma aka. Ọ nweghị ike iyi uwe ma ọ bụ nye onwe ya nri n'enweghị enyemaka. O jere ije na enyemaka. O yiri ka ọ̀ ma ụmụ ya ma o nweghị ike ịkpọ ha aha. Ọnwụ ncheta ya siri ike na-emetụta akụkụ niile nke ndụ ya.
Akụkọ a nwere njedebe udo. N'oge ikpeazụ ya, ụmụ nwoke ahụ nwere ike kpọga ya n'ebe ọ ga-akpọ ụlọ ruo oge ndụ ya fọdụrụnụ. Ụmụ ya ndị nwoke enwewo ike weta ụfọdụ n'ime ngwá ụlọ na ihe ndị ọ maara nke ọma. Ahụ́ ruru ya ala ma mee ngwa ngwa na gburugburu ya. N'oge ngwụcha oge, ngafe ya dị udo, dị ùgwù na ezinụlọ ya chere na ọ nọ n'ebe kwesịrị ekwesị.
mmechi
Ọ dị mkpa ịghọta otú nwayọọ enweghi nsogbu na nhụsianya na-aga n'ihu ka e wee nwee ike ịme ihe kwesịrị ekwesị. Achọpụtara mgbaka mbụ, ka o yikarịrị ka ọ ga-abụ maka oge ndụ fọdụrụnụ. Ọgwụ ma ọ bụ ọgwụgwọ ọgwụgwọ nwere ike ịkwụsị ma ọ bụ belata ọganihu nke ọrịa ahụ. Nke a bụ oge ezinaụlọ ga-akụziri ndị mmadụ gbasara onye dị ndụ nke nwere ike itolite Ọrịa Alzheimer na-emetụta. na ụzọ ha ga-esi gbanwee gburugburu ebe obibi iji mee ka ọ dị mma maka onye ha hụrụ n'anya nke a chọpụtara na ọ nwere nkwarụ. Social ekwesịrị ịgba ume ọrụ dị ka o kwere mee iji mee ka ndị na-arịa ọrịa dementia nwee mmetụta nkịtị.
A na-ekekarị ọkwa Alzheimer nke dementia n'ụzọ atọ:
Pre-dementia - Nke a bụ ogbo ebe ndị mmadụ n'otu n'otu nwere ike ịnwe ụfọdụ mfu ebe nchekwa mana ha ka nwere ike ibi ndụ onwe ha.
Mmetụta nghọta dị nro (MCI) - Nke a bụ ọkwa ebe ndị mmadụ n'otu n'otu na-enwe mmetụta dị ukwuu na ebe nchekwa yana nwere ike isiri gị ike ịrụcha ọrụ dị mgbagwoju anya.
Pre-dementia, Nhụjuanya dị nro, Mmebi nghọta na-agafeghị oke, oke mgbakasị uche, mgbaka oge ikpeazụ.
The ihe ịrịba ama mbụ nke dementia na-adịkarị mfe nghọta ma nwee ike ileghara ya anya ngwa ngwa. Ọ dị mkpa ịmara ihe ịrịba ama ndị a ma mee ihe ozugbo enwere ike, iji hụ na onye ahụ nwetara nlekọta kacha mma.
Ọ bụrụ na a gwọghị ya, Alzheimer's n'oge mbụ ọrịa ga-emecha bute nhụsianya, nke bụ ọkwa ikpeazụ nke ọrịa ahụ. Ndị mmadụ n'otu n'otu ogbo chọrọ nlekọta oge niile site n'aka onye nlekọta ma ọ bụ ọtụtụ ndị na-elekọta ma ọ bụ nlekọta ezumike na ha agaghị enwekwa ike ịrụzu ọbụna ọrụ ndị bụ isi.
Enwere ọgwụ na ọgwụgwọ dịnụ nwere ike inye aka belata ma ọ bụ kwụsị ọganihu nke Ọrịa Alzheimer ma ọ bụ dementia, mana ọ dị mkpa ịchọ ọgwụgwọ ozugbo enwere ike. E kwesịkwara ịkụziri ndị òtù ezinụlọ ihe banyere ọnọdụ ahụ ka ha wee nwee ike inye onye ha hụrụ n'anya na-arịa ọrịa nhụsianya nkwado kacha mma. N'ikpeazụ, ọ dị mkpa ịkwado ọrụ mmekọrịta ọha na eze ruo ogologo oge o kwere mee, n'ihi na ha nwere ike inye echiche nke ndị na-emetụta ọnọdụ a.
Ọ bụ ezie na enweghị ọgwụgwọ Ọrịa Alzheimer ma ọ bụ dementia, nchọpụta mmalite na ntinye aka nwere ike inye aka melite ogo ndụ maka ndị ọnọdụ a metụtara. Ọ dị mkpa ka ị mara ihe ịrịba ama mbụ ka i wee nweta enyemaka maka onye ị hụrụ n'anya ozugbo enwere ike. Site na ọgwụgwọ kwesịrị ekwesị, ndị nwere nkwarụ ka nwere ike ịnụ ụtọ ọtụtụ oge obi ụtọ na nke na-eju afọ na ndụ ha.
Ihe ịrịba ama mbụ nke Dementia: Ihe kpatara O ji dị mkpa ịmata ha
Otu n'ime ihe ịrịba ama mbụ nke dementia ma ọ bụ Ọrịa Alzheimer bụ ike na ebe nchekwa. Ọ bụrụ na onye ị hụrụ n'anya na-enwe nsogbu icheta otu esi eme ihe ndị ọ na-emebu ma ọ bụ na-agbasi mbọ ike ịrụzu ọrụ ndị ọ maara, ọ dị mkpa ka dọkịta nyochaa ya.
Mgbagwoju anya banyere oge ma ọ bụ ebe bụ ihe ọzọ mgbaàmà nkịtị nke ọrịa Alzheimer n'oge mbụ ma ọ bụ dementia. Ọ bụrụ na onye ị hụrụ n'anya furu efu ma ọ bụ chefuo ebe ọ nọ, ọ dị mkpa ịchọ enyemaka ahụike.
Ọ bụrụ na ị hụ nke ọ bụla n'ime ihe ịrịba ama mbụ nke mgbaka na onye ị hụrụ n'anya, egbula oge ịchọ enyemaka ahụike. Site na ọgwụgwọ kwesịrị ekwesị, ndị nwere nkwarụ ka nwere ike ịnụ ụtọ ọtụtụ oge obi ụtọ na nke na-eju afọ na ndụ ha. Nchọpụta mmalite na ntinye aka dị oke mkpa n'ịkwụsị ọganihu nke ọrịa na imeziwanye ndụ ndụ maka ndị ọ metụtara. Dọkịta nyochaa onye ị hụrụ n'anya ozugbo enwere ike ma ọ bụrụ na ị hụ nke ọ bụla n'ime ihe mgbaàmà mbụ nke mgbaka.
Dementia, dị ka Ọrịa Alzheimer, bụ ọrịa na-emebi emebi nke na-eduga n'ịdalata ọgụgụ isi na n'ikpeazụ ọnwụ. Nchọpụta mbụ na ntinye aka dị oke mkpa n'ibelata ọganihu nke ọrịa ahụ na imeziwanye ndụ ndụ maka ndị ọ metụtara. Otu n'ime ihe ịrịba ama mbụ nke ọrịa Alzheimer na dementia bụ ihe isi ike na ọrụ ndị dị mgbagwoju anya. Ọ bụrụ na onye ị hụrụ n'anya na-enwe nsogbu icheta otu esi eme ihe ndị ọ na-emebu ma ọ bụ na-agbasi mbọ ike ịrụzu ọrụ ndị ọ maara, ọ dị mkpa ka dọkịta nyochaa ya.
Ichefu ihe ndị mere na nso nso a bụ ihe ọzọ akara mmalite nke dementia. Ọ bụrụ na onye ị hụrụ n'anya na-echefu ihe ndị mere n'oge na-adịbeghị anya ma ọ bụ nwee nsogbu icheta ihe ndị gara aga ị nwere ike ịbụ onye ya na onye chọrọ enyemaka bi.
Ọnụ ọgụgụ mmebi nke zuru ụwa ọnụ
The Global Deterioration Scale (GDS) bụ ngwá ọrụ ndị dọkịta na-eji nyere aka ịchọpụta ọrịa Alzheimer na ụdị mgbaka ndị ọzọ. Ọ bụ ọnụ ọgụgụ isi asaa na-enyocha ọrụ ọgụgụ isi mmadụ na mpaghara ise: ebe nchekwa, nghazi, ikpe na idozi nsogbu, asụsụ, na ikike ịrụ ọrụ.
A na-eji GDS tụọ ogo nhụsianya na iji nyere aka soro ọganihu nke ọrịa ahụ. Akara nke 1-3 na-egosi adịghị ike nghọta dị nro, 4-5 na-egosi adịghị ike nghọta na-agafeghị oke, na 6-7 na-egosi oke nghọta.
Ọ bụrụ na ị na-eche banyere ọrụ ọgụgụ isi nke onye ị hụrụ n'anya, gwa dọkịta ha ka o mee ule GDS. Nke a ga-enyere aka chọpụta ma onye ị hụrụ n'anya nwere ike na-arịa mgbaka ma ọ bụ ọrịa Alzheimer. Nchọpụta mmalite dị oke mkpa n'ibelata ọganihu nke ọrịa na imeziwanye ndụ ndị ọ metụtara.
