Ụdị ncheta

Enwere ọtụtụ ụdị ncheta. Ụdị ebe nchekwa a na-arụ otu nzube n'inyere anyị aka icheta ozi. Ọ bụrụ na ịchọrọ ịmụta banyere ụdị ebe nchekwa dị iche iche n'ụzọ zuru ezu, anyị ga-abanye n'ime ya na omimi karị na isiokwu - Ụdị ebe nchekwa dị iche iche.

Sistemụ ebe nchekwa mmadụ

Ihe ncheta nke mmadụ na-adọrọ mmasị, ndị ọkà mmụta sayensị ka na-arụkwa ọrụ iji ghọta ihe ndị na-adịghị mma na ike ya. Enwere ike kewaa ebe nchekwa n'ụzọ sara mbara ụzọ atọ: ebe nchekwa ọrụ, ebe nchekwa obere oge, na ebe nchekwa ogologo oge.

Kedu ka nchekwa nchekwa mmadụ si arụ ọrụ?

Ebe nchekwa na-arụ ọrụ bụ ebe a na-ahazi ma na-emegharị ozi nke ọma. Ebe nchekwa obere oge bụ ebe a na-echekwa ozi nwa oge, dịka ọmụmaatụ, mgbe ị na-emegharị nọmba ekwentị n'onwe gị ka ị nwee ike icheta ya. Ebe nchekwa mmetụta uche na-echeta ozi a na-enweta site na mmetụta uche, dị ka ụda olu mmadụ ma ọ bụ ịhụ ihu. Mgbe anyị chetara ihe ncheta, ha na-agafekarị ọkwa ndị a tupu e debe ha na ebe nchekwa ogologo oge.

Akọwara ebe nchekwa obere oge

Ebe nchekwa obere oge, nke a makwaara dị ka ebe nchekwa ọrụ, bụ ụdị ebe nchekwa na-enye anyị ohere icheta na hazie ozi maka obere oge. Ebe nchekwa a dị mkpa maka ọrụ ụbọchị niile dị ka icheta nọmba ekwentị ogologo oge iji kpọọ ya ma ọ bụ icheta ihe ịchọrọ ịzụrụ n'ụlọ ahịa nri.

Ekwenyere na a na-echekwa ebe nchekwa oge dị mkpirikpi na cortex prefrontal na hippocampus nke ụbụrụ. Ike ebe nchekwa obere oge dị ihe dị ka ihe asaa, gbakwunyere ma ọ bụ mwepu abụọ. Nke a pụtara na mmadụ nwere ike icheta ihe dị n'etiti ihe ise na itoolu n'otu oge.

A na-eche na oge nchekwa obere oge ga-adị oke. Otu echiche na-egosi na ebe nchekwa obere oge nwere ike ịchekwa ozi ruo 30 sekọnd. Otú ọ dị, nchọpụta ndị ọzọ egosila na ndị mmadụ nwere ike icheta ozi ruo ogologo oge ma ọ bụrụ na a gwa ha ka ha rụọ ọrụ, dị ka ikwughachi ozi ahụ n'olu dara ụda ma ọ bụ iji ya dozie nsogbu.

Otu ụzọ isi chee echiche banyere ncheta oge dị mkpirikpi dị ka mpempe akwụkwọ ọgụgụ isi. Ọ na-enye anyị ohere idetu ihe ọmụma ole na ole ka anyị nwee ike iji ha mee ihe ma emechaa. Agbanyeghị, ọ bụrụ na anyị ebufeghị ozi ahụ site na ebe nchekwa obere oge anyị na ebe nchekwa ogologo oge, a ga-echefu ya n'ikpeazụ.

Akọwara ebe nchekwa ogologo oge.

Enwere ụdị isi atọ nke ebe nchekwa ogologo oge: semantic, ncheta episodic, na usoro.

Ebe nchekwa semantic na-ezo aka na nchịkọta ihe ọmụma zuru oke gbasara ụwa. Nke a gụnyere ozi gbasara echiche, echiche, na eziokwu. Ebe nchekwa a na-eme ka anyị mara ihe oche bụ na otu esi eji ya.

Ebe nchekwa episodic na-ezo aka na ahụmahụ na ncheta onwe anyị. Ihe ncheta a na-enye anyị ohere icheta ihe anyị mere ụnyaahụ ma ọ bụ ebe anyị gara ezumike n'afọ gara aga.

Ebe nchekwa usoro bụ maka ikike anyị ịmụta nka ọhụrụ na ịrụ ọrụ ụfọdụ. Ebe nchekwa a na-enyere anyị aka kee akpụkpọ ụkwụ anyị, ịgba ígwè, ma ọ bụ ịnya ụgbọ ala.

Ụdị atọ niile nke ncheta ogologo oge dị mkpa maka ndụ anyị kwa ụbọchị. Enweghị ebe nchekwa semantic, anyị agaghị enwe ike iso ndị ọzọ kparịta ụka ma ọ bụ ghọta ụwa gbara anyị gburugburu. Ebe nchekwa episodic dị mkpa maka ọdịmma anyị ma na-enyere anyị aka ijikọ na ndị ọzọ. Nchekwa usoro dị mkpa maka ịrụ ọtụtụ ọrụ anyị na-ewere ejighị ya kpọrọ ihe.

Ọ bụ ezie na ụdị atọ nke ebe nchekwa ogologo oge dị mkpa, ebe nchekwa semantic na episodic bụ nke a kacha mụọ nke ọma. Ndị nchọpụta kwenyere na ebe nchekwa usoro nwere ike bụrụ ihe ịma aka karịa ịmụ ihe n'ihi na ọ na-abụkarị ihe doro anya, nke pụtara na anyị amaghị nkà ma ọ bụ ihe ọmụma anyị nwetara.

Ma semantic, episodic, ma ọ bụ usoro, a na-echekwa ncheta ogologo oge niile na ụbụrụ. A ka amabeghị kpọmkwem ebe ncheta ndị a, mana ndị ọkà mmụta sayensị kwenyere na a na-ekesa ha na cortex. Cortex bụ oyi akwa kachasị elu nke ụbụrụ ma na-ahụ maka ọtụtụ ọrụ dị elu dị ka asụsụ na ime mkpebi.

Akọwapụtara ọrụ ebe nchekwa na-arụ ọrụ

Ị nwere ike ịmara okwu ahụ bụ "ncheta ọrụ" site n'ụbọchị gị n'ụlọ akwụkwọ. Ebe nchekwa na-arụ ọrụ bụ ụdị ebe nchekwa na-enye gị ohere ijide ozi ogologo oge iji jiri ya. Ọ bụ ihe na-enye gị ohere icheta nọmba ekwentị ogologo oge iji kpọọ ya ma ọ bụ cheta ntụziaka ruo ogologo oge iji soro ya.

Ọ dị mkpa maka ọrụ kwa ụbọchị mana ọ nwere ike ịdị mkpa na klaasị. Nke ahụ bụ n'ihi na ụmụ akwụkwọ kwesịrị inwe ike icheta ozi ogologo oge iji ghọta ya ma jiri ya na-arụ ọrụ ha.

Ebe nchekwa na-arụ ọrụ, bụ ụdị ebe nchekwa na-enye gị ohere ijide ozi maka obere oge ka ị nwee ike iji ya. Ebe nchekwa a dị mkpa maka ọrụ ụbọchị niile dị ka icheta nọmba ekwentị ma ọ bụ iso ntuziaka.

Nchekwa mmetụta

Ncheta mmetụta uche na-echeta ahụmahụ mmetụta, dị ka ihe anyị na-ahụ, nụ, mmetụta, ma ọ bụ isi. Ọ naghị agụnye nhazi nke ọma ma na-ada ngwa ngwa ọ gwụla ma ọ bụrụ "ederede" n'ime ebe nchekwa dị mkpirikpi ma ọ bụ ogologo oge.

Ebe nchekwa ezoro ezo

Ncheta ezoro ezo, nke a na-akpọkwa ebe nchekwa anaghị ekwupụta, bụ ụdị ncheta ogologo oge nke na-achọghị echiche nke ọma iji weghachite. Ọ bụ ụdị ebe nchekwa anyị na-eji mgbe anyị na-arụ nka ma ọ bụ ọrụ aghọọla akpaaka, dị ka ịnya igwe kwụ otu ebe ma ọ bụ kee akpụkpọ ụkwụ anyị.

Ebe nchekwa doro anya

Ebe nchekwa doro anya na-ezo aka n'ụdị ebe nchekwa ogologo oge nke na-enye anyị ohere icheta ozi nke ọma. Ncheta doro anya gụnyere ncheta nke ndị mmadụ, ebe, mmemme na ahụmịhe. Ncheta semantic bụ ụdị ebe nchekwa doro anya na-echekwa ihe ọmụma izugbe gbasara ụwa, dị ka aha obodo ma ọ bụ isi obodo United States. Ebe nchekwa Episodic bụ ụdị ọzọ nke ebe nchekwa doro anya na-echekwa ụfọdụ mmemme ma ọ bụ mmemme sitere na ndụ anyị, dị ka otu ezumike ma ọ bụ oriri ụbọchị ọmụmụ.

Ebe nchekwa akara ngosi

Ọ bụ ụdị ebe nchekwa mmetụta nke metụtara ozi anya. Ọkachamara n'akparamàgwà mmadụ bụ Ulric Neisser buru ụzọ tụpụta ya na 1967. Ọ chọpụtara na ndị sonyere nwere ike icheta nke ọma ihe onyonyo ha hụrụ naanị nkeji ole na ole.

Agbanyeghị, ebe nchekwa akara ngosi ezughị oke. Nnyocha nke Sperling (1960) chọpụtara na ndị mmadụ nwere ike icheta naanị ihe anọ sitere na ndepụta nke ọtụtụ iri na abuo ewepụtara naanị sekọnd ole na ole.

Ọ bụ ezie na ebe nchekwa akara ngosi anyị ezughị oke, ọ ka bụ akụkụ dị mkpa nke otu anyị si hazie ma cheta ozi. Ọ na-enye anyị ohere ịchekwa ozi a na-ahụ anya ngwa ngwa ka anyị wee nweta ya ma emechaa.

Ebe nchekwa akpaaka.

Ebe nchekwa akpaaka bụ ebe nchekwa anyị nke ihe ndị merela anyị. Ụdị ebe nchekwa a na-apụtakarị ìhè ma doo anya. Anyị nwere ike icheta ihe omume ndị a onye, ​​gịnị, ebe, mgbe, na ihe kpatara ya. Ncheta akụkọ ndụ na-abụkarị nke obi ụtọ- dị ka nsusu ọnụ ma ọ bụ ngụsị akwụkwọ mbụ. Ma ha nwekwara ike imerụ ahụ́, dị ka ihe mberede ụgbọ ala ma ọ bụ ọnwụ nke onye ha hụrụ n’anya.

Ebe nchekwa Echoic.

Ebe nchekwa echoic bụ ebe nchekwa anyị nke mkpali ntị- ihe anyị na-anụ. A na-eche na ọ ga-adịru ihe ruru sekọnd anọ. Ụdị ebe nchekwa a dị mkpa maka ihe ndị dị ka iso mkparịta ụka na icheta ụda ịdọ aka ná ntị. A na-ejikarị ya atụnyere ihe ndekọ teepu- ọ na-ewe obere oge iji chekwaa ozi ahụ.

FAQ

Kedu otu anyị si echeta ncheta?

Enwere ụdị ebe nchekwa atọ: ncheta efu, icheta nlegharị anya, na ncheta usoro. Lumosity, adịghị mma.

Ncheta efu bụ mgbe anyị na-agbalị icheta ndepụta nke ihe na-enweghị akara. Ihe ncheta dị mma bụ mgbe enyere anyị ngwa ngwa ma ọ bụ akara iji nyere anyị aka icheta ozi ahụ. Oghere Usoro ncheta bụ mgbe anyị ga-echeta ihe n'usoro.

Mpaghara ụbụrụ dị iche iche na-ahụ maka ọrụ ebe nchekwa dị iche iche. Hippocampus na-ahụ maka ncheta ogologo oge yana igodo oghere. Amygdala na-ahụ maka ncheta mmetụta uche. Cortex prefrontal na-ahụ maka ebe nchekwa na-arụ ọrụ na ncheta oge dị mkpirikpi.

Kedu akụkụ ụbụrụ jikọtara ya na ncheta ncheta?

Hippocampus bụ akụkụ ụbụrụ nke na-ejikọta ya na ncheta ncheta. Mpaghara a nke ụbụrụ na-akpata maka nchekwa ogologo oge nke ncheta. Amygdala bụ akụkụ ọzọ nke ụbụrụ nwere ike imetụta ncheta ncheta. Mpaghara a nke ụbụrụ na-ahụ maka nzaghachi mmetụta uche ma nwee ike imetụta otú mmadụ si echeta ihe omume.

Ụfọdụ ihe ncheta ọ̀ bụ eziokwu karịa ndị ọzọ?

Ọ na-apụta na e nwere ụdị ncheta dị iche iche, ma ụfọdụ bụ ndị ziri ezi karịa ndị ọzọ. Dịka ọmụmaatụ, icheta ebe nchekwa bụ mgbe ị nwere ike icheta ihe na-enweghị ihe ọ bụla. Ụdị ebe nchekwa a adịchaghị zie ezie karịa ụdị ndị ọzọ n'ihi na ọ dabere na icheta ihe omume ahụ.

Anyị nwere ike imeziwanye nkà icheta ebe nchekwa anyị?

Azịza ya bụ ee; anyị nwere ike.

Ụbụrụ anyị na-ahazi ụdị ozi mmetụta atọ: visual, auditory, na kinesthetic. Ụdị ozi mmetụta ọ bụla bụ nke ụbụrụ anyị na-ahazi dị iche iche.

Ebe nchekwa obere oge a na-ahụ anya na-ezo aka n'ihe anyị na-ahụ. Ụbụrụ anyị na-ahazi ozi a na-ahụ anya n'ụzọ dị iche karịa ozi ntị ma ọ bụ kinesthetic. Mgbe anyị na-ahụ ihe, ụbụrụ anyị na-emepụta echiche nke ya. A na-echekwa onyonyo echiche a na ebe nchekwa anya anyị dị mkpụmkpụ.

Ebe nchekwa nwa oge na-ege ntị na-ezo aka n'ihe anyị na-anụ. Anyị ụbụrụ na-ahazi ozi ọdịyo dị iche iche karịa ozi anya ma ọ bụ kinesthetic. Mgbe anyị nụrụ ihe, ụbụrụ anyị na-anọchi anya ụda. A na-echekwa ihe nnọchianya nke echiche a na ebe nchekwa anụrị anyị dị mkpirikpi.

Kinesthetic ebe nchekwa obere oge na-ezo aka n'ihe anyị na-eche. Ụbụrụ anyị na-ahazi ozi kinesthetic n'ụzọ dị iche karịa ozi anya ma ọ bụ nke anụ. Mgbe anyị na-eche ihe, ụbụrụ anyị anya na-anọchi anya sensashion. A na-echekwa ihe nnọchianya nke echiche a na ebe nchekwa kinesthetic anyị dị mkpụmkpụ.

Kedu ụdị ncheta ncheta dị iche iche?

Otu ụzọ icheta ebe nchekwa bụ ebe nchekwa foto ma ọ bụ ebe nchekwa eidetic. Nke a na-eme mgbe mmadụ nwere ike icheta ihe onyonyo n'ụzọ zuru oke mgbe ọ hụchara ya naanị otu ugboro. A na-eme atụmatụ na n'etiti pasent abụọ na iri nke ndị mmadụ nwere ikike a.

Ụdị ncheta ọzọ a na-akpọ ọrụ mgbagwoju anya, nke na-ezo aka n'ikike icheta otu esi eme ihe mgbe ọ hụchara ka emechara otu oge. A na-ahụkarị ebe nchekwa a na nwata mgbe ụmụaka na-amụta otú e si ekekọta akpụkpọ ụkwụ ha ma ọ bụ na-agba ịnyịnya ígwè.

Agbanyeghị, ọ bụghị ihe ncheta niile ka ekepụtara nhata. Ụfọdụ egwuregwu mgbakọ na mwepụ mara mma nwere ike inyere ụbụrụ gị aka. Ụfọdụ ndị mmadụ na-enwe nsogbu ebe nchekwa, nke nwere ike ime ka o sie ike icheta ọbụna ọrụ ndị dị mfe. Enwere ike ịkpata adịghị arụ ọrụ ebe nchekwa site na ihe dị iche iche, gụnyere afọ, mmerụ ahụ, na ọrịa.