Indima ka-AGPCNP-uMongikazi oQelekileyo kuNonophelo lweSigulo sengqondo

I-dementia ligama elisetyenziswa ukuchaza ingqokelela yeempawu ezichaphazela ingqondo. Kunokuba nzima ukuxilonga, kwaye akukho nyango, kodwa kukho iindlela ezinokulawulwa ngokufanelekileyo.

Ukuba ukhathalela umntu onesifo sengqondo esiyingozi okanye omaziyo umntu ochatshazelwa sesi sigulo, kubalulekile ukuqonda ukuba yeyiphi indima edlalwa ngumongikazi oqeqeshwe yi-AGPCNP kukhathalelo lwengqondo.

Yintoni i-Dementia?

Ngokutsho kweWebMD, i-dementia kukuphazamiseka kwengqondo okubangela ubunzima kwimemori, ukucinga kunye nokuziphatha. Olona hlobo luxhaphakileyo lwe-dementia sisifo sika-Alzheimer, esithatha ukuya kuma-60% ukuya kwi-80% yazo zonke iimeko. Ezinye iintlobo zibandakanya i-vascular dementia kunye nesifo somzimba we-Lewy.

Dementia ichaphazela abantu abazizigidi ezingama-55 kwihlabathi liphela, ngokoqikelelo loMbutho wezeMpilo weHlabathi (WHO). Kukho i-10 yezigidi zeemeko ezintsha ze-syndrome ezongezwa minyaka yonke. Kungoku nje ingowesixhenxe unobangela wokusweleka kunye noyena nobangela uphambili wokuxhomekeka nokukhubazeka kwabantu abadala. 

Imeko yangoku yoKhathalelo lweDementia eMelika

Ngokutsho kwamaZiko oLawulo lweSifo kunye noThintelo, eUnited States, kukho malunga ne-5.8 yezigidi zabantu abanale ngxaki. Isifo se-Alzheimer kunye nezinye iintlobo zesifo sengqondo esiyingozi. Iquka i-5.6 yezigidi ezineminyaka eyi-65 okanye ngaphezulu kunye ne-200,000 phantsi kwe-65 kunye nokuqala kokuqala kwe-syndrome.

Eli nani kulindeleke ukuba linyuke kakhulu kwiminyaka embalwa ezayo, kunye nenani elifikelela kwi-14 yezigidi ngo-2060. 

Ukhathalelo lwe-dementia luye lwaba yindawo ebalulekileyo kubongikazi ngenxa yobuninzi bayo phakathi kwabantu abadala kunye nokunyuka kwemfuno yobuchule obukhethekileyo ekunyamekeleni abaguli abanale meko. 

Njengoko ukunqongophala kwabongikazi kuya kusiba mandundu kuzo zonke iindawo zenkqubo yonikezelo lwezempilo kwihlabathi liphela, abongikazi abaninzi baya kufuna imfundo ephakamileyo ukuze babonelele ngononophelo olukhuselekileyo nolusebenzayo kwabo banengxaki yokuphazamiseka kwengqondo ukuya ekwaluphaleni okanye ezinye izizathu.

Indima ye-AGPCNP -uMongikazi oQeqeshiweyo kwiNqanawa yokuNceda iPrayimari yeNursing Practice

I-AGPCNP imele umongikazi wokhathalelo olusisiseko lwabadala-gerontology. Indima yomongikazi oneziqinisekiso ze-AGPCNP, kubandakanywa uqeqesho lwabo kunye nolwazi olukhethekileyo kwi-abadala-gerontology primary care ukonga umsebenzi wokonga, kukubonelela ngokhathalelo olubanzi, lwezifundo ezahlukeneyo kwizigulana ezinesifo sengqondo esiyingozi.

Iinkqubo zobuGqirha ze-AGPCNP fundisa abongikazi kukhathalelo lwengqondo kunye nokusetyenziswa kwezenzo ezisekelwe kubungqina. Ezi nkqubo zikwabonelela ngezakhono eziphambili zokuziqhelanisa neklinikhi ezifana nezi:

  • Uvavanyo kunye nokuxilongwa kweemeko zempilo ezinzima.
  • Ukusebenzisana namanye amalungu eqela lezempilo.
  • Isicwangciso songenelelo ngoncedo sisekelwe kobona bungqina bugqwesileyo.
  • Unxibelelwano nezigulane/iintsapho/abanonopheli malunga nezicwangciso zonyango.
  • Amaxwebhu ngokwemigaqo yeklinikhi.
  • Imfundo malunga nezicwangciso zokulawula ukuzilawula ezikhuthaza ukuzimela ngelixa kuncitshiswa izinto ezinobungozi ezinxulumene neziphumo ezibi ezifana nokulaliswa esibhedlele okanye ukufakwa kweziko.

Indima kaMongikazi we-AGPCNP ekuHloleni nasekuLawuleni iiMpawu ze-Dementia

Abongikazi be-AGPCNP kulindeleke ukuba babe nolwazi malunga neempawu kunye neempawu zesifo sengqondo esiyingozi. Kufuneka bakwazi ukuqaphela amanqanaba okuqala esifo sengqondo esiyingozi kwaye bathumele izigulane ukuze ziphinde zihlolwe ukuba kukho imfuneko.

Kukwalindeleke ukuba bahlole izigulana ezinokuba sengozini enkulu yokuba ne-dementia, njengabantu abadala okanye abo banembali yosapho lwe-Alzheimer's disease (AD). 

Uvavanyo lungabandakanya oku kulandelayo:

  • Ukuthatha imbali eneenkcukacha kumalungu osapho. 
  • Ukwenza iimvavanyo zengqondo. 
  • Ukujonga indlela isigulana esisebenzisana ngayo nabanye.    
  • Ukujonga ukuba ingaba unazo na ezinye iingxaki zempilo ezinokuchaphazela imeko yakhe yengqondo (umzekelo, ukudakumba).

Indima kaMongikazi ekuphuhliseni nasekufezekiseni isiCwangciso sokuKhathalela 

Umongikazi oqeqeshelwe i-AGPCNP uya kudlala indima ebalulekileyo ekuphuhliseni nasekuphumezeni isicwangciso sokhathalelo lwezigulane ezinesifo sengqondo esiyingozi. 

Uxanduva lwabo lubandakanya:

  • Ukuphuhlisa izicwangciso zokuxhasa imisebenzi yemihla ngemihla efana nokuhlamba, ukunxiba, kunye nokutya okufanelekileyo kwinqanaba labo lokugula.
  • Ukuthintela ukuwa kunye nokwenzakala ngokuchonga iingozi kwimeko-bume yekhaya, ezinje ngeeragi okanye imiphetho ebukhali kwifanitshala.
  • Ukuqinisekisa isondlo esaneleyo kunye ne-hydration ngokukhuthaza ukutya okuqhelekileyo kunye nokukhetha ukutya okunesondlo.

Indima kaMongikazi ekusebenzisaneni nabanye ababoneleli ngezempilo

Njengomboneleli wezempilo, umongikazi kufuneka asebenze nabanye ababoneleli bezempilo ukuqinisekisa ukuba izigulana zifumana ukhathalelo ezilufunayo. Le ntsebenziswano ingabandakanya abasebenzi bezentlalo kunye neengcali zonyango, kunye noogqirha. Umongikazi uya kuba esebenza neentsapho zezigulana ezinesifo sengqondo esiyingozi.

Indima yomongikazi ekusebenzisaneni nabanye ababoneleli ngezempilo ibandakanya:

  • Ukucebisa ngezicwangciso zokhathalelo lwezigulane eziphuhliswa yindlela yeqela
  • Ukubonelela ngemfundo malunga nesifo sengqondo esiyingozi kwisigulane kunye namalungu osapho
  • Ukukhuthaza ukuthatha inxaxheba kwezigulane kwimisebenzi engaphandle kwendawo yamakhaya azo

Impembelelo yendima yoMongikazi we-AGPCNP kwiZiphumo zeZigulana

Ngelixa indima yomongikazi we-AGPCNP kukhathalelo lwe-dementia ingekuko ukunyanga okanye ukunyanga izigulane, ichaphazela kakhulu iziphumo zezigulane. Ezi ziquka ukuphucula umgangatho wobomi, ukunciphisa ukulaliswa esibhedlele, kunye nokwaneliseka okwandisiweyo ngenkathalo.

isiphelo

Umongikazi we-AGPCNP unendima eyodwa nebalulekileyo ekuboneleleni izigulane ezinesifo sengqondo esiyingozi. Baqeqeshwe kwi-abadala-gerontology primary care nurse practice kwaye banolwazi olulodwa olubavumela ukuba bahlole kwaye balawule iimpawu zale meko. 

Umongikazi we-AGPCNP unako ukusebenzisana nabanye ababoneleli bezempilo, kubandakanywa oogqirha, oonontlalontle, kunye neengcali zonyango ezinokubandakanyeka ekuboneleleni izigulane ezine-dementia. 

Olu hlobo lwentsebenziswano lubalulekile kuba luvumela onke amaqela abandakanyekayo ukuba asebenze kunye ekufezekiseni iziphumo ezilungileyo ezifana nokuphucula umgangatho wobomi, ukunciphisa ukulaliswa kwezibhedlele, kunye nokwaneliseka okwandisiweyo ngokunyamekela.