Ole Su'ega Fa'ainitaneti e Sa'oloto
O le a le lelei o lou manatua?
Ave le #1 su'ega foma'i & talitonuina e tagata su'esu'e. Malamalama vave o fa'afitauli o le fai'ai ma fa'ai'uga va'aia e fesoasoani ia te oe e va'aia fa'ailoga lapata'i, a'o le'i tuai. MemTrax™ e vave, faigofie, ma e mafai ona fa'aoga i so'o se mea - so'o se taimi.
100% Le igoa | Leai se Credit Card Manaomia







Fa'atuatuaina e Foma'i Sili ma Non-Profits

Dr. J. Wesson Ashford MD Ph,D.
Stanford Research & Veterans Affairs Hospital psychiatrist

Charles Fuschello Jr.
O le Alzheimer's Foundation o Amerika
Ofisa Sili o Pulega

Dr. Amos Adare MD
Neurosurgeon
Neurosurgery i Yale Medicine



Su'ega Mafaufau mo le Fa'aleleia o Tausiga
Su'esu'e vave Fa'afitauli o le Fai'ai
Siaki soo lou manatua, maua se mea moni ata o lou manatua ova taimi.
Tausia le Su'esu'ega o le Ga'imau
Malamalama vave e taua mo le vave fesoasoani ma le tausiga e ono mafai faaopoopo tausaga i lou olaga.
Su'ega Mafaufau e le'o
Leai se faatali. Su'e su'ega manatua e le gata: 24 / 7 soo se taimi, soo se nofoaga.
O le a le lelei o lou manatua? Se Su'ega Mafaufau mo Tagata Uma
Laasaga o le Dementia: Aisea e Taua ai le Iloa
Ole Mea'ai ole MIND: Ose Mea'ai Taumafa e Puipuia mai le Fa'aitiitia ole Cognitive
Supplement Magnesium Sili: 7 Forms of Magnesium for Facility Health
Fai'ai puao & Covid Fa'ailoga
Savali mo le Soifua Maloloina o le Mafaufau ma le Mafaufau: O Faamanuiaga Fa'ate'ia



Ituaiga o Faamanatuga
E tele ituaiga o manatuaga. O nei ituaiga o manatua e maua ai se fa'amoemoega fa'apitoa e fesoasoani ai ia i tatou e manatua fa'amatalaga. Afai e te manaʻo e aʻoaʻo e uiga i ituaiga eseese o mafaufauga i auiliiliga matou te oʻo i ai i le loloto atili i le tusiga - Ituaiga Eseese o Mafaufauga.
O Faiga Fa'amanatuga a Tagata
O mafaufauga o le tagata e manaia, ma o loʻo galulue pea saienitisi e malamalama i ona uiga ma mea e mafai. E mafai ona vaevaeina lautele le mafaufau i ni ituaiga se tolu: manatuaga galue, manatuaga puupuu, ma manatua umi.
E fa'apefea ona galue le teuina o manatuaga a le tagata?
O le manatuaga galue o le mea lea o loʻo galue malosi ai faʻamatalaga ma faʻaogaina. O mafaufauga pupuu o le mea lea e teu ai faʻamatalaga mo se taimi le tumau, mo se faʻataʻitaʻiga, pe a e toe faia se numera telefoni ia te oe lava ina ia e manatua ai. E manatua e le mafaufau faʻamatalaga faʻamatalaga e iloa e ala i lagona, e pei o le leo o se tasi poʻo le vaʻaia o foliga. Pe a tatou manatua mea e manatua, e masani ona latou pasia nei laasaga uma aʻo leʻi teuina i manatuaga umi.
Mafaufauga Puupuu Faamalamalama
O mafaufauga pupuu, e taʻua foi o le manatua galue, o le ituaiga o manatua e mafai ai ona tatou manatua ma faʻagasolo faʻamatalaga mo se taimi puupuu. O lenei manatua e taua mo galuega i aso uma e pei o le manatuaina o se numera telefoni e lava le umi e vili ai pe manatua mea e te manaʻomia e faʻatau i le faleoloa.
O manatuaga mo taimi pupuu e talitonuina e teuina i le pito i luma ma le hippocampus o le faiʻai. O mea e mafai ona manatua mo taimi pupuu e tusa ma le fitu aitema, fa'aopoopo pe itiiti le lua. O lona uiga e masani ona manatua e se tagata i le va o le lima ma le iva mea i le taimi e tasi.
O le umi o manatuaga puupuu e manatu foi e gata. O se tasi o manatu ua fautua mai ai e na o le 30 sekone e mafai ona teuina ai faamatalaga e manatua mo taimi pupuu. Ae ui i lea, o isi suʻesuʻega ua faʻaalia e mafai e tagata ona manatua faʻamatalaga mo se taimi umi pe a talosagaina e fai se galuega, e pei o le toe fai leotele o faʻamatalaga poʻo le faʻaaogaina e foia ai se faʻafitauli.
O se tasi o auala e mafaufau ai i manatuaga mo taimi pupuu e pei o se api o le mafaufau. E mafai ai ona matou tusia i lalo ni nai faʻamatalaga ina ia mafai ona matou faʻaaogaina mulimuli ane. Ae peitaʻi, afai tatou te le faʻafeiloaʻi faʻamatalaga mai o tatou manatuaga pupuu i manatuaga umi, o le a iu lava ina galo.
Fa'amatala Manatu Umi.
E tolu ituaiga autu o manatuaga umi: semantic, episodic manatua, ma taualumaga.
Semantic memory e faatatau i le aoina o le malamalama lautele e uiga i le lalolagi. E aofia ai faʻamatalaga e uiga i manatu, manatu, ma mea moni. O lenei manatua e iloa ai le nofoa ma le fa'aogaina.
O mafaufauga faʻapitoa e faʻatatau i o tatou aafiaga patino ma manatuaga. O lenei manatua e mafai ai ona tatou manatua mea na tatou faia ananafi poʻo le mea na tatou malolo ai i le tausaga talu ai.
O le manatua o taualumaga e nafa ma lo tatou tomai e aʻoaʻoina ai tomai fou ma faʻatino galuega faʻapitoa. O lenei manatuaga e fesoasoani ia i tatou e nonoa o tatou seevae, tietie i se uila, pe ave se taavale.
O ituaiga uma e tolu o manatuaga umi e taua mo o tatou olaga i aso faisoo. A aunoa ma se manatuaga semantic, o le a le mafai ona tatou fesootai ma isi pe malamalama i le lalolagi o siomia ai i tatou. E taua tele le manatuaina o vaega mo lo tatou soifua manuia ma fesoasoani ia i tatou e fesootai atu i isi. E taua tele le manatua o taualumaga mo le faatinoina o le tele o galuega tatou te manatu faatauvaa i ai.
E ui o ituaiga uma e tolu o manatuaga umi e taua, o semantic ma episodic manatua e sili ona suʻesuʻeina. E talitonu le au su'esu'e e sili atu ona faigata le manatua o taualumaga e su'esu'e ona e masani ona fa'ailoa mai, o lona uiga tatou te le iloa tomai po'o le poto ua tatou maua.
Pe semantic, episodic, poʻo taualumaga, o manatuaga umi uma e teuina i totonu o le faiʻai. O le nofoaga tonu o nei manatuaga e le o iloa, ae talitonu saienitisi o loʻo tufatufaina i totonu o le cortex. O le cortex o le vaega pito i fafo o le faiʻai ma e nafa ma le tele o galuega maualuga, e pei o le gagana ma le faia o filifiliga.
Fa'amatala Gaioiga o le Mafaufau
Atonu e te masani i le faaupuga “working memory” mai ou aso i le aʻoga. O le manatuaga galue o le ituaiga manatua e mafai ai ona e taofimau i faʻamatalaga ia lava le umi e faʻaoga ai. O le mea lea e mafai ai ona e manatua se numera telefoni e lava le umi e vili ai pe manatua foi se faatonuga ia lava le umi e mulimuli ai.
E taua tele mo galuega i aso uma ae mafai ona taua i totonu o le potuaoga. E mafua ona e manaʻomia e tamaiti aʻoga le umi ona manatua o faʻamatalaga e malamalama ai ma faʻaaogaina ia latou galuega.
Working memory, o le ituaiga manatua e mafai ai ona e taofia faʻamatalaga mo se taimi puupuu ina ia mafai ona e faʻaaogaina. O lenei manatua e taua mo galuega i aso uma e pei o le manatuaina o se numera telefoni poʻo le mulimuli i faʻatonuga.
Manatu fa'alogo
O manatuaga fa'apitoa e manatua ai se aafiaga fa'apitoa, e pei o mea tatou te va'aia, fa'alogo, lagona, po'o sogisogi. E le aofia ai le fa'agaioiga fa'apitoa ma vave mou atu se'i vagana ua "fa'ailoga" i se manatua mo se taimi pupuu po'o se taimi umi.
Manatu Fa'aleagaga
O manatuaga fa'alilolilo, e ta'ua fo'i e manatua e le fa'ailoaina, o se ituaiga o manatuaga umi e le mana'omia ai le mafaufau loloto e toe aumai. O le ituaiga o manatua tatou te faʻaaogaina pe a faʻatino tomai poʻo galuega ua otometi, pei o le tietie uila poʻo le nonoa o tatou seevae.
Manatu Taua
O mafaufauga manino e faasino i se ituaiga o manatua umi e mafai ai ona tatou manatua faʻamatalaga ma le malamalama. O manatuaga manino e aofia ai manatuaga o tagata, nofoaga, mea na tutupu, ma aafiaga. Semantic memories o se ituaiga o manatuaga manino e teuina ai le malamalama lautele e uiga i le lalolagi, e pei o igoa o atunuu poʻo le laumua o le Iunaite Setete. Episodic memory o se isi ituaiga o manatuaga manino e teu ai vaega patino poʻo mea na tutupu mai o tatou olaga, e pei o se tafaoga faapitoa poʻo se pati aso fanau.
Manatu Fa'ailoga
O se ituaiga o manatuaga fa'apitoa e fa'atatau i fa'amatalaga va'aia. O le suʻesuʻega faʻapitoa o le mafaufau o Ulric Neisser na muamua faʻatulagaina i le 1967. Na ia iloa e mafai e tagata auai ona manatua saʻo se ata na latou vaʻaia mo na o ni nai milliseconds.
Ae ui i lea, o manatuaga faʻailoga e le atoatoa. O se suʻesuʻega a Sperling (1960) na maua ai e naʻo le fa mea e mafai ona manatua e tagata mai se lisi o le tele o taseni na tuʻuina atu mo na o ni nai sekone.
E ui e le atoatoa lo tatou manatua faʻailoga, ae o se vaega taua o le auala tatou te faʻaogaina ma manatua ai faʻamatalaga. E mafai ai ona matou teuina vave faʻamatalaga vaaia ina ia mafai ona matou mauaina mulimuli ane.
Manatu Tu'ufa'atasi.
Autobiographical memory o lo tatou manatuaina o mea patino na tutupu ia i tatou. O lenei ituaiga o manatua e masani ona manino ma manino. E mafai ona tatou manatua nei mea na tutupu 'o ai, o le a, o fea, o anafea, ma aisea. O manatuaga fa'apitoa e masani ona fiafia-e pei o se kisi muamua po'o se fa'au'uga. Ae e mafai foi ona afaina ai, e pei o se faalavelave tau taavale po o le maliu o se tasi e pele.
Manatu Fa'alogo.
Echoic memory o lo tatou manatuaga lea o mea fa'alogo-o mea tatou te fa'alogoina. E fa'apea e tumau mo le fa sekone. O lenei ituaiga manatua e taua mo mea e pei o le mulimuli i talanoaga ma le manatuaina o leo lapatai. E masani ona fa'atusaina i se lipine pu'e pu'e-e na'o sina taimi e teu ai fa'amatalaga.
FAQ
E faapefea ona tatou manatua mea e manatua?
E tolu ituaiga o manatua: toe manatua fua, manatua fa'ailoga, ma manatua fa'asologa. lumosi, e le lelei.
Fa'amanatu fua ole taimi tatou te taumafai ai e manatua se lisi o aitema e aunoa ma ni fa'ailoga. O le fa'amanatu fa'ailoga o le taimi lea e tu'u mai ai ia i tatou se vave po'o se fa'ailoga e fesoasoani ia i tatou e manatua ai le fa'amatalaga. Fa'amanatu fa'asologa o le taimi e tatau ai ona tatou manatua mea i se fa'asologa fa'apitoa.
O vaega eseese o fai'ai e nafa ma galuega eseese e manatua ai. O le hippocampus e nafa ma manatuaga umi ma folauga fa'afanua. O le amygdala e nafa ma manatuaga faʻalagona. O le pito i luma o le cortex e nafa ma le galue manatua ma manatuaga manatua puupuu.
O a vaega o le fai'ai e feso'ota'i ma manatuaga?
O le hippocampus o le vaega o le faiʻai e sili ona fesoʻotaʻi ma manatuaga manatua. O lenei vaega o le fai'ai e nafa mo le teuina umi o manatuaga. O le amygdala o se isi vaega o le faiʻai e mafai ona aʻafia ai manatuaga manatua. O lenei vaega o le fai'ai e nafa ma tali fa'alagona ma e mafai ona a'afia ai le ala e manatua ai e se tagata se mea na tupu.
E sili atu le sa'o o nisi manatua nai lo isi?
E foliga mai e eseese ituaiga o manatuaga, ma o nisi e sili atu le saʻo nai lo isi. Mo se faʻataʻitaʻiga, manatua manatua o le taimi e mafai ai ona e manatua se mea e aunoa ma se faʻaaliga. O lenei ituaiga manatua e masani ona itiiti le sa'o nai lo isi ituaiga ona e fa'avae i lou manatua o le mea na tupu.
E mafai ona tatou faaleleia atili o tatou tomai e manatua ai mea?
O le tali o le ioe; matou te mafaia.
O lo tatou fai'ai e fa'agaoioia ituaiga e tolu o fa'amatalaga fa'alogo: va'aia, su'ega, ma le kinesthetic. O ituaiga fa'amatalaga fa'alogo ta'itasi e fa'agasolo ese e o tatou fai'ai.
O mafaufauga pupuu vaʻaia e faasino i mea tatou te vaʻaia. E ese le fa'agaioiina e le fai'ai o fa'amatalaga va'aia nai lo fa'amatalaga su'ega po'o fa'amatalaga kinesthetic. Pe a tatou vaʻai i se mea, e fatuina e lo tatou faiʻai se ata faalemafaufau o ia. O lenei ata faalemafaufau o loʻo teuina i totonu o la tatou manatuaga vaʻaia puupuu.
O manatuaga pu'upu'u su'esu'e e faasino i mea tatou te faalogo i ai. O tatou faiʻai fa'agaioiina fa'amatalaga su'ega e 'ese'ese nai lo fa'amatalaga va'aia po'o fa'amatalaga kinesthetic. Pe a tatou faalogo i se mea, o lo tatou faiʻai e faatusaina le leo. O lenei fa'atusa o le mafaufau o lo'o teuina i totonu oa tatou su'ega pu'upu'u manatuaga.
Kinesthetic short-term memory e faasino i mea tatou te lagonaina. O lo tatou fai'ai e fa'agasolo fa'amatalaga fa'apitoa e ese mai i fa'amatalaga va'aia po'o fa'amatalaga su'ega. A tatou lagona se mea, o tatou faiʻai e faʻatusalia le lagona. O lenei faʻataʻitaʻiga o le mafaufau o loʻo teuina i totonu o la tatou manatuaga kinesthetic puupuu.
O a ituaiga eseese o manatuaga?
O se tasi auala e manatua ai le manatua o ata pue po'o le manatua eidetic. E tupu lenei mea pe a mafai e se tagata ona manatua se ata i se auiliiliga tele pe a uma ona vaai i ai. E tusa ai ma le va o le lua ma le sefulu pasene o le faitau aofaʻi o loʻo i ai lea tomai.
O le isi ituaiga o manatuaga e ta'ua o galuega lavelave, lea e faasino i le mafai ona manatua pe faapefea ona fai se mea pe a uma ona vaai ua uma ona fai. O lenei manatua e masani ona vaaia i le tamaitiiti pe a aʻoaʻo tamaiti pe faʻafefea ona nonoa o latou seevae pe tietie uila.
Ae peitai, e le o manatuaga uma e faia tutusa. O nisi taaloga numera manaia atonu e fesoasoani i lou fai'ai. O nisi tagata e mafatia i le faaletonu o le mafaufau, lea e mafai ona faigata ai ona manatua e oo lava i galuega faigofie. O le faaletonu o le mafaufau e mafai ona mafua mai i mea eseese, e aofia ai le matua, manua, ma faʻamaʻi.
+120 gagana fa'aliliuga